%0 Journal Article %T تشکیک و خارجیت وجود: تأملی بر رویکردی ابن‌سینایی در نحوه احراز وحدت موضوع مابعدالطبیعه %J جاویدان خرد %I مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران %Z 2251-8932 %A زالی, مصطفی %D 2017 %\ 08/23/2017 %V 14 %N 31 %P 65-88 %! تشکیک و خارجیت وجود: تأملی بر رویکردی ابن‌سینایی در نحوه احراز وحدت موضوع مابعدالطبیعه %K ارسطو %K مابعدالطبیعه %K ابن‌سینا %K خارجیت وجود %K تشکیک %R %X ارسطو در بیان موضوع مابعدالطبیعه تعابیر متعددی دارد که موجب ابهام در تعیین مقصود نهایی او و شکل‌گیری دو فهم الهیاتی و هستی‌شناختی از سرشت مابعدالطبیعه شده است. همبسته با همین مسأله، در آثار کلاسیک و نیز پژوهش‌های ثانوی مکرر اشاره شده است که ابن‌سینا با طرح تفکیک میان موضوع و مسائل مابعدالطبیعه، موجود بما هو موجود را به عنوان موضوع این علم و خدا و مفارقات را از مسائل آن دانسته و در نتیجه این ابهام را مرتفع نموده است. ولی ارسطو در تعیین موضوع مابعدالطبیعه، وجود را نه مشترک معنوی و نه مشترک لفظی، بلکه از سنخ πρὸς ἓν دانسته است و از سوی دیگر وحدت علم را به وحدت موضوع و شرط موضوع قرار گرفتن یک مفهوم را برای علم اشتراک معنوی دانسته است. این مقاله با تمرکز بر مفهوم تشکیک در فلسفه اسلامی نشان می‌دهد که چگونه ابن‌سینا و ملاصدرا، با مشترک معنوی دانستن مفهوم وجود و در عین حال قائل شدن به حقیقتی عینی برای آن، موضوع مابعدالطبیعه را به عنوان حقیقتی نفس‌الامری در جهان خارج احراز کرده و در نتیجه مابعدالطبیعه را اولاً دانشی درجه اول و ثانیاً ناظر به تمام مراتب وجود دانسته‌اند. %U http://www.javidankherad.ir/article_49915_b5a4ae4510444258500140bb25519c17.pdf