روش دکارت در تبدیل استنتاج به شهود ( بررسی 3 قاعده نخست از رساله قواعد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

10.22034/iw.2020.262340.1487

چکیده

رساله «قواعد» که سه قاعده نخست آن در مقاله حاضر ترجمه و شرح داده شده است، مقدم بر همه آثار فلسفی دکارت است. این رساله مدعی کشف اصولی است که هر فکر درست (علمی) در چهارچوب آن شکل می‌گیرد. دکارت با برشمردن قواعد راهنمای ذهن در پی روشی یقینی و آسان است که هرکس با رعایت آن و بکارگیری صحیح قوای طبیعی و اعمال ذهن از خطا مصون ماند.
او در نخستین قاعده از رساله «قواعد» بر آن است که حقیقت یگانه است و از این رو همه ساحت های علم را باید بر بستر کاوش علمی واحد جست. او با همین دیدگاه در قاعده دوم، تنها علومی را دارای ارزش حقیقت نمایی می داند که روش آن از روش ریاضی تبعیت کند. در قاعده سوم نیز عواملی از جمله پیشداوری، انفعال نفسانی، ناشکیبایی و تمایل عجولانه برای حصول نتایج آنی را منشأ خطا در شناخت حقیقت برمی شمارد .

کلیدواژه‌ها