روش انتاج قیاس شرطی اقترانی مشترک در جزء غیرتام از نگاه کشی، ابهری و خواجه نصیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

28

10.22034/iw.2020.230211.1429

چکیده

منطق‌دانان مسلمان از قیاس شرطی که جزء مشترک در آن غیرتام است، به دو روش متفاوت نتیجه‌گیری کرده‌اند. در این مقاله روشی که زین الدین کشی مبتکر آن است بررسی شده است. این روش از سوی منطق دانان بعدی شرح و بسط داده شده است. با بررسی اختلاف آراء در باره اقسام، شرایط انتاج، ضروب منتج و دلیل انتاج این نوع قیاس بدست می‌آید که اولاً اعتبار این قیاس مبتنی بر قیاسی است که جزء مقدمات آن در جزء تام مشترک اند و ثانیاً عدم تفکیل دستگاه استنتاجی منطق حملی و منطق شرطی و نیز دخالت دادن مضامین منطق حملی در تبیین ساختار قیاس شرطی انسجام دستگاه استنتاجی قیاسهای شرطی را از بین برده و فهم آن را دشوار کرده است. در پایان سعی شده است با شناسایی دو قیاس اصلی و پایه و نیز قواعد بکار رفته در اثبات قیاسهای غیرپایه، دستگاه استنتاجی نهفته در این روش آشکار شود.

کلیدواژه‌ها


ابن سینا، ح سین بن عبدال ، املخت رص االو سطفی املنطق، مقدمه و ت صح یح س ید محمود
یوسف ثانی، تهران، انتشارات مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، 0811.
 ابن سینا، حسین بن عبدال، منطق الشفا، )جلد 1 )قم، انتشارات آیة الله مرعشی نجفی، 0115ق.
 ابن سینا، ح سین بن عبدال ، النجاة من الغرق ىف بحر ال ضالالت، مقدمه و ت صحیح از محمد
تقى دانش پژوه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، 0831.
 ابهری، اثیرالدین ، خالصةة االفکار فی ابانه االرسار: منطق )تحریرهای یکم و دوم( تحقیق
مهدی عظیمی و هاشم قربانی، تهران، انتشارات حکمت، 0811 .
 ابهری، اثیرالدین، ک شف احلقائق یف حتریر الدقائق، تحقیق: حسهین صهاری أوغلی، إ ستانبول ،
.0113