دوفصلنامه جاویدان خرد مبانی فلسفی هنر در آثار ابنسینا
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسنده
.
چکیده
یکی از مؤلفههای اصلی هنر، زیبایی است. به نظر ابنسینا زیبایی به معنای عام (محسوس و نامحسوس)، کمال اخیر یا داشتن همه اوصاف شایسته و بایسته است. به نظر او عناصر زیبایی محسوس، نظم، تقارن، حُسن تألیف، اعتدال، وحدت و اتّفاق در یک شیء است. منشاء نهایی زیبایی، جمیل مطلق است. لذت بخشی، ایجاد دوستی و عشق، اِعجاب و تحسین‌برانگیزی از جمله آثار زیبایی بر روی نفس مُدرِک‌اند. زیبایی امری عینی و آفاقی است. هنر طبق مبانی ابنسینا قابل تعریف به «فعل صورت بخشی زیباست». محاکات که در نزد افلاطون و ارسطو اساس هنر تلقی میشد، در نزد ابنسینا معنای عامی دارد و با محاکات مدّ نظر افلاطون و ارسطو متفاوت است. طبق دیدگاه شیخ الرئیس، خیال مبدأ قریب همه آثار هنری است. ابنسینا دربارة قوّه خیال و متخیّله به وجه مبسوط بحث میکند که در آفرینش هنری، نقش مهمّی ایفا میکنند. منشأ بعید هنر در نزد شیخ الرئیس میل غریزی به محاکات، میل فطری به زیبایی‌جویی است.
کلیدواژه‌ها
)