هنر اسلامی یا هنر مسلمانان؟ نکاتی دربارة اصالت هنر اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه سوره

چکیده

ادیان بزرگ حقایق خود را نه فقط از طریق کلمات، بلکه همچنین با خلق هنرهایی متناسب با دیدگاه خود اظهار می‌کنند. هنر اسلامی به مثابه هنر آخرین دین بزرگ الهی، متشابهاً، درونی‌ترین حقایق اسلام را به‌واسطة صور محسوس ظاهر کرده است. هنر اسلامی پس از شکل‌گیری آن، همچنین بخش‌هایی از هنر شرق و غرب را نیز تحت تأثیر قرار داد. در دهه‌های اخیر بعضی از نویسندگان غربی اصالت هنر اسلامی را، از جمله با اشاره به بعضی وام‌گیری‌ها، واقعی یا ادّعایی، مورد تردید قرار داده و پیوند آن را با خود اسلام انکار کرده‌اند. لذا در نوشته‌های این نویسندگان به جای «هنر اسلامی» گاهی عبارت «هنر مسلمانان»، «هنر در سرزمین‌های اسلامی» و مانند آنها به کار می‌رود. مقالة حاضر با مروری بر این نظرات و نقد آنها می‌کوشد تا در حدّ مجال خود اصالت هنر اسلامی را باز نماید

کلیدواژه‌ها


 
 
-        ابوالحسن علی بن عثمان الجُلاّبی الهجویری الغزنوی، کشف المحجوب، تصحیح و.ژوکوفسکی، طهوری، تهران، 1358.
-        افلاطون، دورة کامل آثار افلاطون، جلد پنجم، رسالة فایدروس. ترجمة محمدحسن لطفی، خوارزمی، تهران، 1357.  
-        پور جوادی، نصرالله، مفهوم پرسپکتیو در کلیله و دمنه، نشر دانش، مرداد و شهریور 1367.
-        قاضی احمد مُنشی، گلستان هنر، به تصحیح و اهتمام احمد سهیلی خوانساری، کتابخانه منوچهری، تهران، 1366.  
-        گیرشمن، رُمان، هنر ایران در دوران پارتی و ساسانی، ترجمة بهرام فره وشی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، 1370.
-        لینگز، مارتین، عرفان اسلامی چیست؟ ترجمة فروزان راسخی، دفتر پژوهش و نشر سهروردی، تهران، 1378.
-    نصر، سیّد حسین، عالم خیال و مفهوم فضا در مینیاتور ایرانی، هنر و معنویت اسلامی، ترجمة رحیم قاسمیان، دفتر مطالعات دینی هنر، تهران، 1375.
-       Arnold, T., & Guillaume, A., The Legacy of Islam, Oxford, Oxford University Press, 1968.
-       Burckhardt, T., Art of Islam – Language and Meaning, Kent, Westerham Press, 1976.
-       Burckhardt, T., Mirror of the Intellect-Essays on Traditional Science & Sacred Art, Cambridge, Quinta Essentia, 1987.
-       Canby, S.R., The Shahnama of Shah Tahmasp, New York, The Metropolitan Museum of Art & Tehran, Vijeh Nashr, 2014.
-               Coomaraswamy, A.K., History of Indian and Indonesian Art, New York, Dover, 1985.
-       Corbin, H., The Voyage and the Messenger – Iran and Philosophy, Berkeley, California, North Atlantic Books, 1998.
-       Crill, R., T., Stanley, (eds), The Making of the Jameel Gallery of Islamic Art – Victoria and Albert Museum, London, V&A Publications, 2010.
-       Darby, M., The Islamic Perspective – An Aspect of British Architecture and Design in the 19th Century, London, World of Islam Festival Trust, 1983.
-       Dimand, M.S., A Handbook of Muhammadan Art, New York, the Metropolitan Museum of Art, 1958.