دوفصلنامه جاویدان خرد تبیین و تحلیل جایگاه روش شهودی در دستگاه فلسفی صدرالمتألهین
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم
2 رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
چکیده
یکی از مهمترین ویژگیهای حکمت متعالیه، چند روشی بودن آن است. صدرالمتألهین در حکمت متعالیه خویش از سه روش شهودی، عقلی و وحیانی استفاده کرده است. وی با ارائه روش فلسفی خود تأثیر بسیار مهمی بر جریان فلسفه اسلامی پس از خود بر جای گذاشت؛ آنچنانکه یکی از مهمترین عوامل تفوق حکمت متعالیه در دوره معاصر، همین کثرت روش فلسفی ملاصدرا است. نگارندگان در مقاله حاضر به تبیین و تحلیل جایگاه روش شهودی در دستگاه فلسفی صدرالمتألهین پرداخته و نشان دادهاند که وی از روش شهودی در نظام فلسفی خویش، بهره برده است. همچنین الگوهای روش شهودی ایشان در کاربرد روش شهودی در نظام حکمت متعالیه را نیز ارائه نموده است. روش محققان در این پژوهش تحلیلی-انتقادی است و از نظر هدف از نوع تحقیقات بنیادی- نظری به حساب میآید
کلیدواژه‌ها
- خسروپناه، عبدالحسین، «تبیین رویکردها و فرایند روششناسی در حکمت اشراق»، مجله جاویدان خرد، ش 24، پاییز و زمستان 1392
- ـــــ، فلسفۀ فلسفۀ اسلامی، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران، 1387.
- سجادی، سید جعفر، فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، وزارت ارشاد، تهران، 1365.
- سروش، عبدالکریم، «حکمت در فرهنگ اسلامی»، دانشگاه انقلاب، دورۀ جدید، شمارۀ 99-98، تابستان و پاییز 1373
- سهروردى، شهاب‌الدین، مجموعه مصنفات، مؤسسه تحقیقات و مطالعات فرهنگى،تهران، 1375.
- صدرالمتألهین، اسرار الآیات، انجمن حکمت و فلسفه ایران، تهران، 1360.
- ـــــ ، تعلیقات حکمةالاشراق، مندرج در حاشیه شرح حکمةالاشراق قطبالدین شیرازی، بیدار، قم، بیتا.
- ـــــ ، التعلیقات علی الالهیات من الشفاء، تصحیح و تحقیق و مقدمه نجفقلی حبیبی، بنیاد حکمت صدرا، تهران، 1382 الف.
- ـــــ ، تفسیر القرآن الکریم، ج 5، تصحیح، تحقیق و مقدمه محمد خواجوی، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، تهران، 1389.
- ـــــ ، الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیة، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1981.
- ـــــ ، سه رسائل فلسفی، تعلیق و تصحیح و مقدمه سید جلالالدین آشتیانی، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات حوزه علمیه، قم، 1363 الف.
- ـــــ ، رسالة فی الحدوث، بنیاد حکمت صدرا، تهران، 1378.
- ـــــ، شرح اصول کافی، مکتبة المحمودی،تهران، 1391 ق.
- ـــــ ، شرح الهدایة الاثیریة، تصحیح محمدمصطفی فولادکار، مؤسسة التاریخ العربی، بیروت، 1422.
- ـــــ ، الشواهد الربوبیّة، مقدّمه و تصحیح سید جلالالدین آشتیانى، بوستان کتاب، قم، 1382 ب.
- ـــــ ، العرشیة، تصحیح غلامحسین آهنى، مولى، تهران، 1361.
- ـــــ ، کسر الاصنام الجاهلیة، مقدمه و تصحیح و تعلیق محسن جهانگیری، بنیاد حکمت صدرا، تهران، 1381.
- ـــــ ، المبدأ و المعاد، مقدمه و تصحیح سید جلالالدین آشتیانی، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، قم، 1380.
- ـــــ ، مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، تحقیق و تصحیح حامد ناجی اصفهانی، انتشارات حکمت، تهران، 1375.
- ـــــ ، المشاعر، به اهتمام هانرى کربن، کتابخانۀ طهورى، تهران، 1363 ب.
- ـــــ ، المظاهر الالهیة، مقدمه و تصحیح و تعلیق سید محمد خامنهای، بنیاد حکمت صدرا، تهران، 1387.
- ـــــ ، مفاتیح الغیب، مقدمه و تصحیح، محمد خواجوی، مؤسسه تحقیقات فرهنگی، تهران،1363 ج
- عبودیت، عبدالرسول، درآمدى بر نظام حکمت صدرایى، ج 1، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى، تهران: سمت و قم: 1392.
- قیصری، داود بن محمد، شرح فصوص الحکم، سید جلالالدین آشتیانی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی،تهران، 1375.
- یزدانپناه، سید یدالله، تأملاتی در فلسفۀ فلسفۀ اسلامی، کتاب فردا، قم، 1396.
)