تحلیل و مقایسۀ چهار تفسیر از اخلاق نیکوماخوس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

این مقاله به بررسی چهار رویکرد متفاوت در تفسیر اخلاق نیکوماخوس، در موضوع کسب عادت، می‌پردازد و در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که چرا و چگونه تکرار اعمال منتسب به یک فضیلت به مرور زمان ملکۀ فضیلت را در آدمی ایجاد می‌کند. ابتدا بنا به تقسیم افلاطون از اجزای نفس به جزء همت و اراده، جزء عقلانی و جزء شهوانی (امیال و عواطف)، ادعا می‌شود اغلب تفاسیر با محور قرار دادن یکی از این اجزاء به تفسیر ارسطو پرداخته‌اند، و از این رو، در سه دسته طبقه‌بندی می‌شوند. از آنجایی که اخلاق نیکوماخوس، مهم‌ترین منبع اندیشمندان مسلمان در اخلاق فلسفی بوده است، اخلاق ناصری به عنوان خوانشی از اخلاق نیکوماخوس منظور، و نشان داده می‌شود چرا و چگونه نزد خواجه‌نصیر جزء همت و اراده اولویت می‌یابد. سپس در تفسیر عاطفی به تفسیر مایلز برنیت و در تفسیر عقلانی به تفسیر ریچارد سورابجی به عنوان نمونه پرداخته می‌شود و بر این سه رویکرد تفسیری نقدهایی درونی و بیرونی بررسی می‌شوند. نهایتاً با بهره بردن از تفسیر نانسی شرمن، تلاش می‌شود تفسیری جامع از ارسطو ارائه شود.  که انتقادهای وارد بر تفاسیر پیشین را تاب آورد. در تفسیر مقبول، ارتباط وثیق میان عاطفه و شناخت محور قرار می‌گیرد تا کسب عادت به مثابۀ عملی انتقادی تفسیر شود.

کلیدواژه‌ها


-         طوسی، نصیرالدین، اخلاق ناصری، به تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، انتشارات خوارزمی، تهران، 1356.
-         کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه: یونان و روم، ترجمۀ جلال‌الدین مجتبوی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، 1375.
-         کانت، ایمانوئل، تعلیم و تربیت: اندیشه‌هایی دربارۀ آموزش و پرورش، ترجمۀ غلامحسین شکوهی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 1374.
 
-        Aristotle (1980) The Nicomachean Ethics (NE), Oxford: Oxford University Press.
-        Aristotle (1998) Politics (Pol), translated by C.D.C. Reeve, Hackett Publishing Company.
-        Burnyeat, M. F. (1980). “Aristotle on Learning to Be Good”, in Essays on Aristotle`s Ethics, Edited by Amelie Oksenberg Rorty, University of California Press.
-        Drummond, Ian Christopher (2016). John Duns Scotus on the Role of the Moral Virtues, a thesis in Department of philosophy in University of Toronto, Retrieved from https://tspace.library.utoronto.ca/bitstream/1807/72964/1/Drummond_Ian_C_201606_PhD_thesis.pdf
-        Mertz Hsieh, Diana (2002). “The Habits of Aristotle”, Retrieved fromhttp://www.philosophyinaction.com/docs/thoa.pdf
-        Sherman, Nancy (1999). “Character development and Aristotelian virtue”, in Virtue Ethics and Moral Education, edited by David Carr and Jan Steutel, London and New York: Routledge, pp 35-50.
-        Sherman, Nancy (1999b). “The Fabric of Character” in Aristotle’s Ethics. Edited by Nancy Sherman. New York: Rowman and Littlefield.
-        Sherman, Nancy (1989). The Fabric of Character: Aristotle`s  Theory of Virtue, Oxford: Oxford  University Press.
-        Sorabji, Richard (1980). “Aristotle  on the Role of Intellect in Virtue” in Essays on Aristotle`s Ethics, Edited by Amelie Oksenberg Rorty, Los Angeles: University of California Press.
-        von Wright, Georg Henrik (1963). The Varieties of Goodness, Routledge & Kegan Paul Ltd Broadway House.
-        Winge, Colin (2006). Moral Education Beyond the Teaching Right and Wrong, Springer.