تحلیل انتقادی دیدگاه ابن تیمیه در باب وجود شناسی عرفانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه ادیان و مذاهب قم

10.22034/iw.2021.210090.1386

چکیده

این نوشتار به ارزیابی دیدگاه ابن تیمیه در باب وجود شناسی عرفانی می‌پردازد؛ از زمان طرح نظریه وحدت وجود در آثار ابن عربی، چیزی نگذشته بود که ابن تیمیه عَلَم تکفیر قائلان آن را در جامعه اسلامی برافراشت، لذا ابن تیمیه از اولین مخالفان و منتقدان آموزه وحدت وجود به حساب می‌آید؛ در این نوشتار که با روش توصیفی تحلیلی تلاش گردید بستری علمی برای نقد اندیشه‌های وی در موضوعات عرفانی فراهم شود. ابتدا نظرات و انتقادات ابن تیمیه به صورت تفصیلی درباب وجودشناسی عرفانی بیان گردیده سپس این انتقادات مورد ارزیابی شده‌اند. ابن‌تیمیه وحدت وجود را همان اتحاد و حلول می‌داند و تمام اشکالات خود را بر همین رویه پیش می‌برد؛ در حالی‌که نظریه وجودشناسی عرفانی دارای مبانی، اصول و لوازم است. ابن تیمیه بدون توجه به زبان عرفان و مبانی آن با رویکرد ظاهرگرایانه به نقد وحدت وجود پرداخته است.

کلیدواژه‌ها


آملی، سید حیدر، جامع األسرار و منبع األنوار، مصحح: انری اربن، انت ارات علمی و
فر نگی، تهران، 9843.
 ابرا یمی دینانی، غآمحسین، ماجرای فرر فلسفی در اسآم، طرح نو، تهران، 9861.
 ابنتیمیه، احمد. الجواب الصحیح لمن بدل دین المسیح، دار العاصمة، الریاض، 9696.
 ابنتیمیه، احمد. بغیة املرتاد یف الرد عىل املتفلسفة، تحقیق: موسى الدویش، مرتیة العلوم
والحرم، المدینة المنورة، 9696.
 ابنتیمیه، احمد. درء تعارض العقل والنقل، تحقیق محمد رشاد سالم، دارالرنوزاألدبیة،
الریاض، 9819.
 ابنتیمیه، احمد. مجموع الفتاوای، تحقیق: انورالباز، دار الوفاء، الریاض، 9624.
 ابنتیمیه، احمد. مجموعة الرسا ل و المسا ل. تحقیق محمد رشید رضا،دارالرتب العلمیة،
بیروت، 9629.
 ابنتیمیه، احمد، الجامع فی رسا ل شیخ اخسآم ابنتیمیة، تحقیق: احمد، محمد. المرتبة
العصریة. بیروت، 2199.
 ابنعربی، محی الدین. الفتوحات المریة، ).اربع مجلدات( دار الصادر. بیروت، بیتا.
 ابنعربی، محی الدین. فصوص الحرم،)تحقیق عفیفی( انت ارات الز راء، تهران، 9861.
 ابنعربی، محی الدین، فتوحات مریه، ترجمه محمد خواجوی، انت ارات مولی، تهران
.9836
 اخصفهانى، ابو نعیم، حلیة اخولیاء و طبقات اخصفیاء، دار ام القراء للطباعة و الن ر، الا ره،
بیتا.
 امین، سید حسن، وحدت وجود در فلسفه و عرفان اسآمی، انت ارات بعثت، تهران،
.9864
 بلخاری الهی، حسن، مبانی عرفانی نر و معماری اسآمی، انت ارات سوره مهر، تهران،
.9811
 البنانی، احمد بنمحمد، موالف اخمام ابنتیمیه من التصوف و الصوفیه، دارالعلم، مره